Scenariusz zajęć z języka polskiego z wykorzystaniem TIK


Nauczyciel prowadz±cy: Justyna Czarnecka
Data:26.11.2019 r.
Temat: Odmiana rzeczownika

Cele lekcji:
Uczeń:
  • czyta ze zrozumieniem,
  • podaje podstawowe informacje na temat rzeczownika (pytania, rodzaj i liczba rzeczownika, podział rzeczowników na własne i pospolite),
  • wyja¶nia, co znaczy słowo deklinacja i z jakiego języka pochodzi,
  • odszukuje w tek¶cie rzeczowniki w różnych formach deklinacyjnych,
  • czyta gło¶no z zachowaniem zasad poprawnej recytacji,
  • stawia wła¶ciwe pytania do form rzeczowników w zdaniach,
  • zauważa, że rzeczownik zmienia formę w różnych zdaniach,
  • okre¶la przypadek rzeczownika,
  • odmienia rzeczownik przez przypadki,
  • stosuje wła¶ciwe formy deklinacyjne,
  • korzysta ze słownika wyrazów obcych,
  • dba o poprawno¶ć gramatyczn± wypowiedzi ustnych i pisemnych,
  • aktywnie uczestniczy w lekcji.

Metody:
  • rozmowa kierowana,
  • praca z tekstem.

Formy pracy:
indywidualna, zbiorowa.

¦rodki dydaktyczne:
  • podręcznik do języka polskiego „NOWE Słowa na start! 4” (s. 31–33),
  • karta pracy „Różne s± przypadki”,
  • słownik wyrazów obcych,
  • ćwiczenia interaktywne


Przebieg lekcji:

Faza wprowadzaj±ca
  1. Czynno¶ci organizacyjne: sprawdzenie obecno¶ci, podanie tematu lekcji.
  2. Uczniowie przypominaj± sobie podstawowe informacje o rzeczowniku lub zapoznaj± się z najważniejszymi wiadomo¶ciami o rzeczowniku zamieszczonymi na s. 31 podręcznika. Nauczyciel omawia informacje o rzeczowniku.


Faza realizacyjna

  1. Uczniowie wykonuj± ćwiczenie interaktywne https://learningapps.org/watch?v=pyi3hvhtn18
    1. Nauczyciel rozdaje uczniom kartki z wierszami „Drzewo” i „Słowik” wyciętymi z Materiałów dla ucznia.
    2. Ochotnicy czytaj± gło¶no oba utwory z zachowaniem zasad poprawnej recytacji. Następnie nauczyciel poleca uczniom, aby wskazali, które zdanie jest prawdziwe:
      • Rzeczownik zmienia swoj± formę w zdaniu.
      • Rzeczownik zawsze występuje w zdaniu w tej samej formie.
    3. Uczniowie zadaj± odpowiednie pytania przypadków do wyróżnionych w wierszach form słów słowik i drzewo. Nauczyciel zapisuje pytania oraz różne formy wyrazów na tablicy, zostawiaj±c miejsce z lewej strony (przykład znajduje się w Materiałach dla nauczyciela).
    4. Nauczyciel informuje uczniów, że każda para pytań odpowiada jednemu przypadkowi oraz że każdy z nich ma swoj± nazwę. Następnie rozdaje kartki z wierszem „Przypadki z wizyt±
    5. u królewny” zamieszczonym w Materiałach dla ucznia. Po cichej lekturze tekstu pyta uczniów, jak nazywaj± się przypadki, które zadaj± pytania nad kołysk± królewny. Ochotnicy wymieniaj± odpowiednie nazwy, a nauczyciel zapisuje ich skróty z lewej strony tablicy obok umieszczonych wcze¶niej pytań i form wyrazowych.
    6. Uczniowie zapoznaj± się z „Now± wiadomo¶ci±” ze s. 32 podręcznika. W razie potrzeby nauczyciel odpowiada na pytania i wyja¶nia w±tpliwo¶ci uczniów.
    7. Na polecenie nauczyciela uczniowie wykonuj± ćwiczenie 4. ze s. 32 podręcznika do kształcenia językowego. Wyznaczona osoba czyta uzupełnione zdania.
    8. Nauczyciel informuje uczniów, że odmiana wyrazu przez przypadki to deklinacja.


    Faza podsumowuj±ca

    1. Uczniowie wykonuj± ćwiczenie interaktywne https://learningapps.org/view2035481
    2. Nauczyciel rozdaje uczniom karty pracy.
    3. Uczniowie wykonuj± zadanie 2. pod kierunkiem nauczyciela. W tym celu korzystaj±
    4. z informacji podanych na lekcji.
    5. Zadanie domowe: Wykonaj zadanie numer 1 z karty pracy.


    Materiały dla nauczyciela

    Przykładowy zapis wyrazów z podręcznika i z wierszy oraz pytań do nich

  2. ............. kto? – słowik
    ............. kogo? – słowika
    .............. komu ? – słowikowi
    .............. kogo? – słowika
    ............. z kim? – ze słowikiem
    .............. o kim? – o słowiku
    ............... o! – słowiku


  3. co? – drzewo
    czego ? – drzewa
    czemu? – drzewu
    co? – drzewo
    z czym ? – z drzewem
    o czym ? – o drzewie
    o! – drzewo

    4. Materiały dla ucznia

    Wiersze gramatyczne

    Drzewo

    Rosło drzewo raz w ogrodzie.
    Ze wszystkimi żyło w zgodzie.
    Chętnie więc do tego drzewa
    przyfruwały różne ptaki,
    żeby sobie tu po¶piewać.
    Ptaki również temu drzewu
    powierzały swe sekrety...
    Aż tu raz, nie wiedzieć czemu,
    kto¶ na pomysł wpadł, niestety,
    żeby drzewo ¶ci±ć wspaniałe,
    co chroniło przed upałem.
    Więc się zaraz nad tym drzewem
    zgromadziły wszystkie ptaki.
    Jedne krzykiem, drugie ¶piewem
    zapewniały, że o drzewie
    nie zapomn±, nie pozwol±
    – raczej zgin±ć wszystkie wol±!
    Drzewo drogie! Niechaj twe gałęzie
    li¶ci z rozpaczy nie roni±!
    Przyjaciele cię obroni±!

    Słowik

    Mówił słowik do słowika:
    – Co¶ koledze słowikowi
    coraz czę¶ciej głos zanika!
    Znam doktora – też słowika,
    co niedawno w sam± porę
    zaj±ł się słowikiem chorym.
    Bardzo szybko go wyleczył!
    – Bo też zna się on na rzeczy!
    O słowiku tym, doktorze,
    gło¶no jest już w całym borze.
    No więc – może on pomoże?
    Mój słowiku!
    Doktorowi się więc kłaniaj
    – cóż wart będziesz bez ¶piewania?

    Przypadki z wizyt± u królewny
    Kiedy na królewskim dworze
    urodziła się księżniczka,
    która była jak różyczka,
    wtedy to o nocnej porze
    przypadki na dwór przybyły,
    do kołyski się zbliżyły.
    Pierwszy, Mianownikiem zwany,
    z ciekawo¶ci wielkiej znany,
    pyta: – A to kto? To co?
    Tak się bardzo dziwił, bo:

    tu dzieci±tko i kołyska,
    która szczerym złotem błyska...
    Nie widziałem nigdy tego!

    Rzekł Dopełniacz: – Kogo? Czego?
    Nie widziałe¶, mój kolego?
    Tak już jest na całym ¶wiecie,
    gdy się rodzi króla dziecię,
    więc się raczej nie dziw temu!

    Pyta Celownik, przypadek trzeci:
    – Komu się on dziwi? Czemu?
    Bardzo jest zaciekawiony
    i rozgl±da się na strony.

    A już Biernik, co był z tyłu,
    wnet do przodu się wychyla.
    – Kogo ja tu widzę? I co widzę, co?
    Pierwszy raz ja widzę to!
    Przypadki nieco się zbliżyły,
    nad kołysk± pochyliły...
    Karta pracy
    Różne s± przypadki

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
    Imię i nazwisko

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
    Data Klasa

    1. Uzupełnij wiersz odpowiednimi formami rzeczownika sowa. Obok każdej formy napisz pytanie, na które ona odpowiada. Zapisz także odpowiedni± nazwę przypadka.


      2. „M±dra sowa”

    2. Z wszystkich ptaków tylko sowa kto? co? Mianownik
      odpowiedzieć jest gotowa na pytania bardzo trudne.
      ...............................................
      Zamiast czytać ksi±żki nudne,
      ..............................................
      każdy zwraca się do
      ..............................................
      No i wszelki problem z głowy!
      ..............................................
      I tak ptaki m±drej
      ..............................................
      daj± wci±ż do rozwi±zania
      ..............................................
      i zagadki, i zadania.
      ..............................................
      Ach – te lekkomy¶lne ptaki!
      ..............................................
      Toż zamęczyć s± gotowe
      ..............................................
      nasz± bardzo m±dr±
      ..............................................
      Nawet nie pomy¶li taki,
      ..............................................
      że z t±
      ..........................
      Ľle być może,..............................................
      je¶li jej kto¶ nie pomoże. .............................................................
      Lecz o
      ................................
      wie¶ć wci±ż kr±ży,
      ..............................................
      że da radę i że zd±ży,
      ..............................................
      że jej znana wiedza wszelka...
      ..............................................
      M±dra .........................!
      Jeste¶ wielka!
      ..............................................


    3. Wpisz do krzyżówki podane wyrazy w odpowiednich formach. Następnie wyja¶nij znaczenie otrzymanego hasła.






























    1. rzodkiewka – narzędnik, liczba mnoga
    2. wiewiórka – miejscownik, liczba pojedyncza
    3. krokodyl – celownik, liczba mnoga
    4. kolczyk – dopełniacz, liczba mnoga
    5. wojownik – narzędnik, liczba pojedyncza
    6. kontrabas – miejscownik, liczba pojedyncza
    7. zagadka – dopełniacz, liczba mnoga
    8. chłopczyk – biernik, liczba pojedyncza
    9. akacja – celownik, liczba pojedyncza
    10. opalenizna – biernik, liczba pojedyncza


    Opracowanie: Justyna Czarnecka



© Szkoa Podstawowa w Darominie